Pracodawca może odmówić związkowcowi płatnego zwolnienia w celu udziału w szkoleniu

2018.08.20

Udział w zaplanowanym wcześniej przez władze związkowe wydarzeniu (np. szkoleniu) nie stanowi czynności doraźnej, dlatego też pracodawca ma prawo odmówić udzielenia płatnego zwolnienia w trybie art. 31 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych. Takie działanie nie stanowi naruszenia praw związkowca i nie można tego uznać za utrudnianie działalności związkowej. Stanowisko to potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 14.12.2017 r. (II PK 322/16). 

Jednym z uprawnień przysługujących związkowcom jest prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. W praktyce najwięcej wątpliwości budzi kwestia, kiedy mamy do czynienia z czynnością doraźną. Zakładowe organizacje związkowe zwracają się do pracodawców o zwolnienia od pracy w celu udziału w zaplanowanych wcześniej szkoleniach czy wydarzeniach organizowanych przez jednostki nadrzędne (np. zebraniach sprawozdawczo-wyborczych), twierdząc, że są to czynności doraźne i pracodawca powinien udzielić zwolnienia. Jest to błędna interpretacja. Nie każda czynność związana z pełnieniem funkcji związkowej jest czynnością doraźną. Jest nią jedynie taka, której nie można wcześniej przewidzieć oraz co do której zachodzi konieczność jej niezwłocznego, natychmiastowego podjęcia. „Doraźność” nie może być utożsamiona z sytuacją, w której czynność jest zaplanowana i to często z dużym wyprzedzeniem. Zwłaszcza, gdy termin wykonania zależy od decyzji organów związkowych, także szczebli ponadzakładowych.

Jak wskazuje Sąd Najwyższy, w przypadku otrzymania od organizacji związkowej wniosku o zwolnienie związkowca w celu udziału w czynnościach doraźnych mają Państwo prawo ocenić, czy dana czynność ma charakter doraźny i czy faktycznie nie może być wykonana poza czasem pracy. Jeżeli którakolwiek z tych przesłanek nie jest spełniona, mogą Państwo odmówić zwolnienia.  

Sąd Najwyższy podkreślił również, że wykonywanie działalności związkowej jest działalnością społeczną, która co do zasady powinna być wykonywana w czasie wolnym od pracy. Działalność związku zawodowego nie może zakłócać organizacji pracy. Związki zawodowe powinny brać to pod uwagę, planując swoje aktywności.