Karalna niegospodarność polega na wyrządzeniu spółce szkody majątkowej w wysokości co najmniej 200.000 zł w wyniku nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązku. Odpowiedzialności za to przestępstwo podlega tylko ten, kto z racji swoich uprawnień „zajmuje się sprawami majątkowymi spółki albo prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą” (art. 296 Kodeksu karnego). W zależności od wysokości szkody i tego, czy działał umyślnie czy nieumyślnie, sprawca podlega karze nawet do 10 lat pozbawienia wolności. 

W orzecznictwie przyjmowano zwykle, że sprawcą przestępstwa niegospodarności może być tylko taka osoba, która samodzielnie podejmuje decyzje w imieniu spółki. Zazwyczaj byli to członkowie zarządów i prokurenci. W zależności od okoliczności konkretnego zdarzenia, odpowiedzialności mogli podlegać też pełnomocnicy lub przedstawiciele wyższej kadry kierowniczej. W wydanym 3 lipca 2019 r. wyroku (V KK 256/18) Sąd Najwyższy zwrócił jednak uwagę, że samodzielność decyzyjna musi być oceniana z punktu widzenia struktury organizacyjnej danej spółki. Często jest bowiem tak, że na końcową decyzję (która prowadziła do wyrządzenia szkody spółce) składa się wiele czynności i cząstkowych decyzji podejmowanych przez osoby na niższych stanowiskach. W praktyce takie cząstkowe decyzje nie są weryfikowane na późniejszym etapie i stanowią podstawę zawarcia kontraktu, inwestycji czy innych działań biznesowych. 

Zdaniem Sądu Najwyższego, o samodzielności menadżera decyduje nie tylko to, czy podejmuje decyzję „na zewnątrz”, ale także to, czy weryfikuje podstawy tej decyzji  przed jej podjęciem. Jak stwierdza Sąd, „Niekiedy bowiem samodzielność decyzyjna łączyć się będzie z obowiązkami, które analizowane w oderwaniu od wspomnianej struktury organizacyjnej mogą przybierać postać czynności jedynie przygotowujących formalne rozstrzygnięcie. Dzieje się tak w strukturach organizacyjnych, w których z uwagi na uwarunkowania prawne lub faktyczne podmiot formalnie uprawniony do podejmowania decyzji majątkowych nie kształtuje samodzielnie ich treści, ani też ich nie kontroluje”. 

Wyrok Sądu Najwyższego ma ogromne znaczenie dla prawidłowego kształtowania zakresu obowiązków osób na poszczególnych szczeblach struktury organizacyjnej. Orzeczenie to powinno być również impulsem do weryfikacji struktury każdej organizacji oraz procesów podejmowania w nich decyzji.