Podróże osób niebędących pracownikami – podróże quasi służbowe

2018.04.23

W ostatnich miesiącach Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, w których w sposób niekorzystny dla podatników interpretuje pojęcie „podróży osoby niebędącej pracownikiem” w kontekście zwolnień z opodatkowania świadczeń przyznanych z tego tytułu (art. 21 ust. 1 pkt 16 lit b ustawy o PIT).  Zdaniem organu, pod tym pojęciem kryje się podróż o cechach podróży służbowej pracownika, tzn. odbywana incydentalnie w celu wykonania konkretnego zadania poza miejscowością, w której znajduje się siedziba podmiotu zatrudniającego lub poza stałym miejscem wykonywania zadań. To z kolei prowadzi do wniosku, że przez „podróż osoby niebędącej pracownikiem” nie można rozumieć podróży wykonywanej w celu wykonywania zadania ściśle określonego w treści umowy. Konsekwencją powyższego stanowiska jest odmowa przyznania prawa do korzystania ze zwolnienia podatkowego osobom, które nie są pracownikami i odbywają mniej lub bardziej regularne podróże w związku z wykonywaniem umówionych usług na rzecz podmiotu pokrywającego koszty takiej podróży. Diety i inne należności z tytułu podróży wypłacane takim osobom stanowią dla nich, w ocenie organu, dochód podlegający opodatkowaniu.

Dwa lata temu pojęcie „podróży osoby niebędącej pracownikiem” wyjaśnił już Naczelny Sąd Administracyjny. Zwrócił uwagę, że w zakresie przejazdów niepracowniczych, posłużono się terminem "podróży" bez określenia "służbowa". W związku z tym zakres zwolnienia nie został ograniczony jedynie do podróży służbowych w rozumieniu art. 77(5) § 1 k.p. ale do wszelkich podróży osób niebędących pracownikami. Stwierdził ponadto, że pojęcia „podróży” w rozumieniu omawianego przepisu nie można rozciągnąć poza samo przemieszczanie się osoby delegowanej i obejmować nim również realizację celu podróży. W konsekwencji, ze zwolnienia (oczywiście w granicach określonych odpowiednimi przepisami) mogą korzystać wydatki na przejazdy, noclegi i diety osób niebędących pracownikami. Podobne rozstrzygnięcie zawiera inny wyrok z grudnia 2017 r. w uzasadnieniu, którego znalazło się kategoryczne stwierdzenie, że pojęcia "podróży" nie należy utożsamiać z "podróżą służbową" - pojęciem zdefiniowanym w Kodeksie pracy. Wobec powyższego trudno zgodzić się z restrykcyjnym poglądem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczącym możliwości korzystania z przedmiotowego zwolnienia tylko przez osoby niebędące pracownikami, których podróż posiada cechy charakterystyczne dla podróży służbowej pracownika.