Po ponad dwóch latach prac rząd przyjął projekt ustawy o ochronie sygnalistów, który może zostać uchwalony w najbliższych miesiącach.

Pracodawcy zatrudniający powyżej 50 pracowników będą mieli 3 miesiące na wdrożenie procedury i środków ochrony sygnalistów zgłaszających naruszenia prawa w kilkunastu obszarach. 

Unijna dyrektywa o ochronie sygnalistów obliguje do ochrony osób, które zgłaszają naruszenia przepisów w takich dziedzinach jak m.in. ochrona danych osobowych, prywatności, zasad uczciwej konkurencji czy praw konsumentów. Ostatni projekt ustawy wdrażającej dyrektywę w Polsce istotnie rozszerzył ten katalog o naruszenia przepisów prawa pracy, korupcję, handel ludźmi a nawet wolności i prawa człowieka i obywatela. 

To ogromna zmiana, która oznacza, że sygnalista będzie mógł zgłosić wszystkie naruszenia szeroko pojętego prawa HR. Ponadto, obowiązujące już w wielu firmach procedury zgłaszania przypadków np. mobbingu będą musiały zostać zweryfikowane pod kątem zgodności z „unijnym” systemem ochrony sygnalistów. To samo dotyczyć będzie zgłoszeń naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy, BHP, uprawnień rodzicielskich i wszelkich innych zagadnień związanych z zatrudnieniem. Projektowana ustawa wzmocni także ochronę osób zgłaszających przypadki korupcji, w tym konfliktu interesów i nadużywania uprawnień.

Sygnalistą będzie mógł zostać każdy, kto świadczy, świadczył lub miał świadczyć pracę lub usługi na podstawie jakiejkolwiek umowy. Ochrona będzie obejmowała zakaz rozwiązania umów i pogorszenia warunków pracy sygnalisty, o ile powodem było dokonanie zgłoszenia, ale także zakaz pociągnięcia zgłaszającego do odpowiedzialności dyscyplinarnej, cywilnej lub karnej za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa albo zniesławienie. Warunkiem objęcia taką ochroną będzie jedynie dobra wiara sygnalisty – a więc przekonanie, że dokonywane zgłoszenie było prawdziwe. 

Pracodawcy muszą już dzisiaj zacząć przygotowywać wewnętrzne polityki oraz strukturę organizacyjną pionu przyjmującego zgłoszenia i prowadzącego wewnętrzne postępowania wyjaśniające. Trzy miesiące okresu wdrożeniowego to minimalny czas na stworzenie efektywnej procedury i przeszkolenie załogi.

Więcej artykułów o prawie HR w newsletterze – PRO HR Kwiecień 2024