Od 1 stycznia 2021 r. obowiązuje umowa o handlu i współpracy pomiędzy Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, regulująca relacje między Unią Europejską i Wielką Brytanią po zakończeniu okresu przejściowego.

Umowa obejmuje również kwestie koordynacji zabezpieczenia społecznego pracowników transgranicznych.

W tym zakresie Umowa przewiduje, że:

• w mocy pozostanie naczelna zasada płacenia składek na ubezpieczenia społeczne tylko w jednym kraju – ma to być, co do zasady kraj, w którym praca jest wykonywana,
• jeśli jednak pracownik będzie tymczasowo wysłany przez swojego pracodawcę z UK do pracy na terytorium kraju UE i odwrotnie, po spełnieniu określonych warunków, składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne płacone będą tylko w kraju macierzystym,
• wyjątki od zasady płacenia składek w kraju wykonywania pracy będą obejmowały również osoby na umowach B2B i pracowników wykonujących pracę w kilku krajach (UE i Wielkiej Brytanii),
• Umowa nie przewiduje wyjątku dla pracy zdalnej z zagranicy. Oznacza to, że podobnie, jak dotychczas, obowiązek ubezpieczenia społecznego powstanie w kraju, w którym praca zdalna będzie wykonywana,
• Umowa nie przewiduje również możliwości pozostania w systemie ubezpieczeń społecznych w kraju macierzystym w innych, niż powyższe sytuacjach (np. w przypadku zatrudnienia transgranicznego przez pracodawcę mającego siedzibę w kraju, w którym praca jest wykonywana),
• jeśli chodzi o ubezpieczenie zdrowotne pracowników transgranicznych, to osoby ubezpieczone w UK lub w kraju UE, będą uprawnione do świadczeń wzajemnych na podobnych, jak do tej pory zasadach.

Ważne!

Aby móc stosować wyjątki od naczelnej zasady płacenia składek w kraju wykonywania pracy, konieczna jest odpowiednia notyfikacja złożona przez poszczególne kraje do Komisji Europejskiej i dalej do Wielkiej Brytanii. Polska nie dokonała jeszcze takiej notyfikacji, jednakże z doniesień prasowych wynika, że ma taką intencję. Jeśli dokona tego w ciągu miesiąca, powyżej opisane wyjątki będą miały zastosowanie.

Pracodawca przyjmujący pracowników z Wielkiej Brytanii lub mający pracowników wykonujących pracę w Wielkiej Brytanii, powinien ustalić, w którym kraju pracownik będzie podlegał obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i jak ten obowiązek należy realizować.