W związku z występowaniem na terenie RP stanu epidemii w ostatnim czasie Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła szereg kontroli, w trakcie których badano, czy SARS-CoV-2 został wpisany jako zagrożenie w ocenę ryzyka pracy na stanowisku, niezależnie od profilu działalności pracodawcy. W związku z tym należy rozważyć, czy również oceny ryzyka pracowników firm farmaceutycznych należy zaktualizować o takie zagrożenie.

SARS-CoV-2 jest, jako wirus, czynnikiem biologicznym. A więc narażenie na takich czynnik w związku z wykonywaną pracę będzie stanowiło pracę w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Za taką pracę uznaje się pracę w jednostkach ochrony zdrowia, w tym w pomieszczeniach izolacyjnych i zakładach, gdzie są wykonywane badania pośmiertne oraz pracę w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych. W związku z tym, jeżeli w strukturach firmy farmaceutycznej znajdują się ww. podmioty i pracownicy tam wykonujący pracę mają kontakt z SARS-CoV-2 to bez wątpienia powinien on być umieszczony w ocenie ryzyka takich pracowników. 

Powyższe ma daleko idące skutki, ponieważ w konsekwencji pracownik jest narażony na szkodliwy czynnik biologiczny należący do trzeciej grupy zagrożenia, a na pracodawcy ciąży szereg obowiązków określonych szczegółowo w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. 

Ponadto praca w warunkach narażenia na czynniki biologiczne zaliczane do trzeciej grupy zagrożenia jest pracą niebezpieczną oraz pracą w warunkach szczególnie szkodliwych. W konsekwencji pracodawca powinien ustalić odpowiednie wykazy, czas pracy pracowników takich pracowników jest ograniczony przepisami kodeksu pracy. Dodatkowo pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia rejestrów: prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych oraz pracowników zatrudnionych przy takich pracach.

Jeżeli w strukturach firmy farmaceutycznej nie znajdują się jednostki ochrony zdrowia, w tym w pomieszczenia izolacyjne i zakłady, gdzie są wykonywane badania pośmiertne oraz laboratoria kliniczne, weterynaryjne lub diagnostyczne, w których pracownicy mieliby kontakt z SARS-CoV-2, w dalszym ciągu należy rozważyć, czy SARS-CoV-2 powinien zostać umieszczony w ocenie ryzyka zawodowego np. przedstawicieli handlowych. PIP w czasie kontroli zwracała bowiem uwagę na pracowników, którzy mieli częsty kontakt z innymi osobami np. klientami, jako osobami narażonymi na zakażenie COVID-19. 

Zgodnie z wykazem prac (znowelizowanym w grudniu 2020 r.) narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych, za taką pracę może być uznana, poza rodzajami prac enumeratywnie wskazanych, praca w przypadku której wynik oceny ryzyka wskazuje, że czynniki biologiczne mogą być obecne w środowisku pracy. Konieczne jest zatem powiązanie czynnika niebezpiecznego z wykonywaną pracą. Nie wystarczy samo wystąpienie czynnika biologicznego na danym obszarze geograficznym. To praca musi być źródłem narażenia na działanie tego czynnika. 

Nie w każdej sytuacji, w której pracownik może spotkać się z danym czynnikiem biologicznym, mamy do czynienia z zatrudnianiem w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Przykładowo uznaje się, że pracownik jest zatrudniony w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych w postaci wirusów grypy dopiero wtedy, gdy wykonywane przez niego prace są bezpośrednio i zawodowo powiązane z takimi czynnikami (np. pracownicy szpitala).

Należy rozważyć, czy w przypadku określonej grupy pracowników możliwość zakażenia się wirusem SARS-CoV-2 wynika ze specyfiki ich działalności zawodowej, czy jest związana z ogólnym stanem zdrowia polskiego społeczeństwa w związku z pandemią COVID-19. 


Więcej w kwartalniku dla pracodawców z sektora farmaceutycznego - PRO HR Pharma.