Rząd udostępnił projekt zmiany specustawy dotyczącej COVID-19. Czy zdanie biznesu w zakresie zatrudnienia cudzoziemców zostało wysłuchane?

W odpowiedzi na postulaty przedsiębiorców Rząd zaproponował istotne zmiany w zakresie przedłużenia prawa pobytu cudzoziemców przebywających na terenie RP. 

Zakłada się, że jeżeli upływ terminu ważności zezwolenia na pobyt lub okresu bezwizowego przypadają w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, termin ten ulega przedłużeniu do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania odpowiednio stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. 

W praktyce cudzoziemiec będzie mógł przebywać w Polsce legalnie przez cały okres stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii oraz 30 dni po ich zakończeniu. 

Zachowanie prawa do pracy

Przepis w szerszym kontekście wydłuża również prawo do pracy cudzoziemca w przypadku, gdy praca świadczona jest w oparciu o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Praca świadczona przez cudzoziemca na warunkach wskazanych w wydanym zezwoleniu pozostaje legalna. W projekcie zabrakło jednak rozwiązań w zakresie przedłużenia zezwolenia na pracę czy oświadczenia o powierzeniu pracy.

Ważność wiz

Analogicznie, wydłużeniu ulega również termin na złożenie wniosku o przedłużenie wizy Schengen („typ C“) oraz wizy krajowej („typ D“), przy czym ustawa nie zmienia dość restrykcyjnych warunków, po spełnieniu których wojewoda przedłuży wizę, tj. m.in. gdy przemawia za tym ważny interes zawodowy lub osobisty cudzoziemca.

Wyzwaniem będzie sytuacja, w której pracownik przebywa w Polsce na podstawie wizy krajowej i świadczy pracę w oparciu o tzw. tryb świadczeniowy. W przypadku wygaśnięcia oświadczenia, niepodjęcie żadnych kroków po stronie pracownika nie wpłynie negatywnie na jego prawo pobytu. W innej sytuacji znajdzie się pracodawca. Niepodjęcie działań po jego stronie sprawi, że prawo do pracy cudzoziemca wygaśnie.

Zdaniem pracodawców

Należy ocenić kierunek zmian proponowany przez rząd jako właściwy. Projekt  stanowi przede wszystkim ukłon w stronę samych cudzoziemców, którzy mogą czuć się zdezorientowani sytuacją. 

W projekcie ustawy zabrakło jednak możliwości wydłużenia zezwoleń na pracę oraz oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy. Rząd umożliwił cudzoziemcom pozostanie w Polsce. Nie stanowi to jednak odpowiedzi na wszystkie oczekiwania rynku pracy, który w najbliższych miesiącach będzie charakteryzował się wysoką podażą pracowników branży usługowej przy zwiększonym popycie na pracowników innych branż. 

Odpowiedzią na zmianę trendu może okazać wyłączne zagwarantowanie zwiększonej elastyczności przy zmianie stanowisk pracy oraz samych pracodawców.