W roku 2020 w ramach zwolnień grupowych pracę straciło prawie 30 tys. osób.

Po trudnym okresie następuje zazwyczaj odbicie, co w praktyce będzie oznaczać rekrutacje i zatrudnianie nowych pracowników. Przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1969: dalej: u.s.z.r.) nakładają na ponownie zatrudniających pracodawców obowiązki, a nawet ograniczenia. Zgodnie z art. 9 u.s.z.r. w razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej pracodawca powinien zatrudnić pracownika, z którym rozwiązał stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia, jeżeli zwolniony pracownik zgłosi zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy. Powyższe zatrudnienie powinno nastąpić w okresie 15 miesięcy od dnia rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia. Dotyczy to zwolnień grupowych, regulacja nie obowiązuje, gdy pracodawcy zatrudniają mniej niż 20 pracowników, a w przypadku indywidualnych zwolnień oświadczenie pracownika o zamiarze podjęcia pracy nie jest wiążące.

Dokonywanie zwolnień grupowych z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy nie wyłącza powyższej możliwości.

Obowiązek ponownego zatrudnienia byłego pracownika aktualizuje się w razie złożenia przez niego oświadczenia o zamiarze podjęcia zatrudnienia u pracodawcy (w dowolnej formie) oraz ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej co zwolniony. Pojęcie tej samej grupy zawodowej nie zostało zdefiniowane, należy wobec tego odwoływać się do orzecznictwa i okoliczności konkretnej sprawy. Jeśli obie przesłanki zostaną spełnione – pracownik ma pierwszeństwo w podjęciu zatrudnienia. Obowiązek pracodawcy zostanie spełniony po złożeniu zwolnionemu pracownikowi oferty, w terminie 15 miesięcy od rozwiązania umowy.  Pracownik nie musi z niej jednak skorzystać. 

Pracodawca nie ma obowiązku oferowania zwolnionemu pracownikowi takich samych warunków zatrudnienia, które obowiązywały go wcześniej, jednak winny być one analogiczne do warunków oferowanych podobnym kandydatom. 

Podstawą ewentualnych roszczeń pracownika wobec pracodawcy będzie art. 471 kodeksu cywilnego - niezatrudniony pracownik może żądać od pracodawcy zwrotu wydatków, jakie poniósł w związku z zamiarem zawarcia umowy o pracę, konsekwencją może być też odpowiedzialność pracodawcy w ramach ujemnego interesu umownego wynikającego ze sporu z pracownikiem o nawiązanie umowy.

Więcej w artykule r.pr. Łukasza Kuczkowskiego „Przy ponownym zatrudnieniu po zwolnieniach grupowych wolność pracodawcy jest ograniczona“ dla Dziennik Gazeta Prawna (artykuł z dnia 14.01.2021).