Funkcjonowanie w ramach grup kapitałowych staje się coraz bardziej atrakcyjne dla podmiotów gospodarczych. Z ostatnich statystyk GUS z 2015 roku wynika, iż w tym roku istniało w Polsce 2019 grup kapitałowych, z czego 761 to były grupy złożone z przedsiębiorstw polskich, a 1258 to części grup międzynarodowych. W ostatnich latach te liczby zapewne urosły. 

Organizacja współpracy spółek w grupie kapitałowej 

W wielu przypadkach spółki działające w ramach grup kapitałowych współpracują ze sobą. Współpraca ta dotyczy m.in. pobocznej, wspierającej aktywności jak np. obsługa IT, kwestie kadrowe czy prawne. W praktyce polega to na tym, iż jedna ze spółek prowadzi obsługę pozostałych. Organizacja pracy poszczególnych osób polega na zawarciu umów cywilnoprawnych z pracownikiem jednej ze spółek przez inną (inne) spółki z grupy. Takie rozwiązanie generuje ryzyka, głównie ze strony ZUS. 

Koncepcja przebicia zasłony korporacyjnej 

Sąd Najwyższy w wyroku w dniu 3 października 2017 roku zaakceptował zastosowanie koncepcji przebicia zasłony korporacyjnej również w sprawach ubezpieczeniowych. W ocenie Sądu Najwyższego istotne znaczenie w sprawie miały powiązania kapitałowe istniejące pomiędzy spółkami, których celem miało być uniknięcie oskładkowania wynagrodzenia z umów cywilnoprawnych. 

Wątpliwości co do stosowania koncepcji przebicia zasłony korporacyjnej w sprawach ubezpieczeniowych 

O ile zastosowanie tej koncepcji nie budzi większych zastrzeżeń na gruncie prawa pracy, to jej stosowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych jest mocno wątpliwe z uwagi m.in. na fakt, iż:

1. prowadzi do rozszerzającej interpretacji przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych, co nie powinno mieć miejsca w tych sprawach; 
2. brak jest podstawy prawnej do kwestionowania takich konstrukcji;
3. korzystanie przez płatnika składek z dopuszczalnych na gruncie prawa możliwości prawnych mających na celu obniżenie świadczeń składkowych nie powinno być kwestionowane;  
4. oskładkowanie całego przychodu niekoniecznie oznacza bowiem korzyść dla pracownika, bowiem wpływa na zmniejszenie otrzymywanego wynagrodzenia.
    

Więcej w artykule r. pr. Katarzyna Wilczyk i r.pr. Łukasza Kuczkowskiego „Spółka córka oskładkuje inne zlecenia swojego pracownika” dla Dziennika Gazeta Prawna (artykuł z 3 grudnia 2020 r.).