Niecały rok pozostał Polsce na wdrożenie przepisów Dyrektywy (UE) 2023/970 w sprawie równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości. Jednym z kluczowych narzędzi w zapewnieniu większej transparentności wynagrodzeń jest wartościowanie stanowisk pracy – systematyczny proces porównywania i oceny stanowisk pracy w organizacji, którego celem jest ustalenie ich relatywnej wartości dla firmy. Służy to głównie do tworzenia sprawiedliwego i przejrzystego systemu wynagrodzeń.

Zgodnie z art. 18(3c) Kodeksu pracy, pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia także wtedy, gdy ich praca ma jednakową wartość. To zobowiązuje pracodawcę do dalszej oceny – czy różnic pracownicy nie wykonują pracy o jednakowej wartości. Praca o jednakowej wartości to taka, która wymaga porównywalnych kwalifikacji, odpowiedzialności i wysiłku. Dyrektywa wskazuje dodatkowo na umiejętności, warunki pracy oraz inne istotne czynniki.

Wartościowanie stanowisk pozwala, w oparciu o obiektywne kryteria, porównywać różne stanowiska pracy. Nawet jeśli obowiązki pracowników są różne, praca może mieć równą wartość dla organizacji. Kluczowe są aktualne opisy stanowisk pracy. Proces ten może być czasochłonny, zwłaszcza w organizacjach o rozbudowanej strukturze.

Dyrektywa przyznaje pracownikowi prawo do informacji o indywidualnym wynagrodzeniu oraz średnich poziomach wynagrodzenia w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących taką samą lub tak samo wartościową pracę. Aby spełnić ten obowiązek, pracodawca musi najpierw porównać stanowiska. Bez wartościowania wielu pracodawców nie będzie mogło rzetelnie odpowiedzieć na takie wnioski.

Państwa członkowskie mają zapewnić narzędzia wspierające ocenę wartości pracy i wykluczające dyskryminację płacową ze względu na płeć. Wyniki wartościowania będą również wykorzystywane przy wyliczaniu luki płacowej. Im szybciej zatem pracodawcy ocenią stanowiska pracy pod kątem ich wartości, tym łatwiej i szybciej będzie można wdrożyć przepisy dyrektywy.

Pełny artykuł pojawił się w magazynie HR na Szpilkach w lipcu 2025. Do pobrania TUTAJ.