12 września 2024 r. WSA we Wrocławiu wydał wyrok (sygn. I SA/Wr 251/24), z którego wynika, że objęcie pracowników niektórych działów ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, z którego nie mogą oni zrezygnować (nie jest dobrowolne), oraz które z góry nie identyfikuje grona pracowników objętych ochroną ubezpieczeniową, nie stanowi przychodu pracowników i nie podlega opodatkowaniu.

W ocenie sądu takie ubezpieczenie nie spełnia dwóch z trzech warunków, określonych przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13), których łączne spełnienie powoduje, że nieodpłatne świadczenie stanowi przychód pracowników. 

4 grudnia, podobna sprawa, dotycząca ubezpieczenia pracowników od następstw nieszczęśliwych wypadków, została rozstrzygnięta przez WSA w Gdańsku (sygn. I SA/Gd 814/24). W tym przypadku sąd uznał jednak, że ubezpieczenie, z którego pracownicy nie mogą zrezygnować jest jednak dobrowolne, gdyż pracownik mógł nie podjąć zatrudnienia wiedząc o tym, że zostanie objęty ubezpieczeniem. Ponadto, pracodawca może wskazać osoby objęte ochroną ubezpieczeniową (są to wszyscy pracownicy) oraz okres, w którym z tej ochrony korzystają (okres zatrudnienia). 

W konsekwencji, ubezpieczenie to zostało uznane przez sąd za przychód pracowników w rozumieniu powyższego wyroku TK. 

Pomimo pewnych różnic w okolicznościach obu spraw, trudno uzasadnić taką rozbieżność rozstrzygnięć. Co istotne, powyższe wyroki sądów administracyjnych zostały wydane w wyniku rozpoznania skarg na interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który w obu przypadkach uznał, że ubezpieczenie stanowi przychód pracowników. 

Można zatem przyjąć, że takie właśnie jest aktualne stanowisko organów podatkowych – składka płacona przez pracodawcę za ubezpieczenie pracowników stanowi ich przychód i powinna podlegać opodatkowaniu, nawet, gdy to świadczenie nie odpowiada definicji nieodpłatnego świadczenia określonej przez TK. 

Nieopodatkowanie go przez płatników, wiąże się z ryzykiem dla pracodawcy. W przypadku ewentualnej kontroli podatkowej, organy zakwestionują taki sposób rozliczenia. Spowoduje to konieczność uregulowania zaległych zobowiązań podatkowych wraz z odsetkami lub długą drogę sądową z niepewnym wynikiem.

Więcej artykułów o prawie HR w newsletterze – PRO HR Luty 2025